Zadośćuczynienie za zmarnowany urlop to kwestia, która budzi wiele wątpliwości. Nikt z nas, podczas wyboru upragnionego kierunku podróży, nie zastanawia się nad tym, że coś może pójść nie po naszej myśli. Warto jednak pamiętać, że powinniśmy mieć świadomość również tych negatywnych aspektów, które mogą się nam przytrafić podczas wymarzonej podróży oraz wyczekanego urlopu.
Każdy z nas, z chwilą podjęcia decyzji o zarezerwowaniu drogich wakacji, oczekuje, że będą to wakacje jak z bajki. Wysoki standard świadczonych usług, warunków zakwaterowania, wyżywienia oraz wszelkich dodatkowych atrakcji. Niestety, w wielu przypadkach te oczekiwania nie znajdują swojego odzwierciedlenia w rzeczywistości. Biura podróży zapewniają swoich klientów, że ich wszelkie potrzeby zostaną spełnione. Może się jednak okazać, że to co zostaniemy na miejscu będzie dalekie od naszych oczekiwań. Wówczas możemy poczuć ogromne rozczarowanie oraz niezadowolenie.
Co powinniśmy zrobić w takiej sytuacji? Czy mamy wówczas do czynienia ze zmarnowanym urlopem? Czy w takiej sytuacji przysługuje nam zadośćuczynienie za poniesioną krzywdę?
Art. 50 Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych wskazuje nam roszczenia, które przysługują podróżnemu. W pierwszym rzędzie podróżnemu przysługuje obniżka ceny za każdy okres, w trakcie którego stwierdzono niezgodność, chyba że została ona spowodowana wyłącznym działaniem lub zaniechaniem podróżnego. Następnie podróżny ma możliwość dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia za poniesione szkody lub krzywdy, których doznał w wyniku wskazanych niezgodności.
Zadośćuczynienie a odszkodowanie za zmarnowany urlop – podstawa prawna.
Podstawą prawną do dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia jest Ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. W art. 50 ust. 2 wskazanej ustawy czytamy, że podróżnemu przysługuje odszkodowanie lub zadośćuczynienie za poniesione szkody lub krzywdy, których doznał w wyniku niezgodności. Organizator turystyki niezwłocznie wypłaca odszkodowanie lub zadośćuczynienie.
Warto jednak podkreślić, iż art. 50 ust. 3 Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych stanowi, iż podróżnemu nie przysługuje odszkodowanie lub zadośćuczynienie za niezgodność w przypadku, gdy organizator turystyki udowodni, że:
- winę za niezgodność ponosi podróżny,
- winę za niezgodność ponosi osoba trzecia, niezwiązana z wykonywaniem usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej, a niezgodności nie dało się przewidzieć lub uniknąć,
- niezgodność została spowodowana nieuniknionymi i nadzwyczajnymi okolicznościami.
Zadośćuczynienie a odszkodowanie za zmarnowany urlop – jakie są różnice?
W tym miejscu warto skupić się na tym czym tak naprawdę różni się zadośćuczynienie od odszkodowania.
Zadośćuczynienie jest instytucją prawa cywilnego, która swoje uregulowanie odnajduje w przepisach Kodeksu Cywilnego. Zadośćuczynienie to domaganie się przez osobę poszkodowanego odpowiedniej sumy pieniężnej za doznaną krzywdę.
Odszkodowanie natomiast jest świadczeniem, które należy się osobie poszkodowanego. Warto podkreślić, iż poszkodowanym jest osoba, której została wyrządzona szkoda. Odszkodowania można domagać się bezpośrednio od sprawcy szkody, podmiotu odpowiedzialnego z mocy samego prawa za naprawienie powstałej szkody, czy też podmiotu odpowiedzialnego za naprawienie szkody z uwagi na postanowienia wynikające z odpowiedniej umowy. Ostatni ze wskazanych przypadków odnosi się do sytuacji związanej z dochodzeniem odszkodowania od zakładu ubezpieczeń za szkody, które zostały wyrządzone przez ubezpieczonego.
W odniesieniu do zmarnowanego urlopu z zadośćuczynieniem mamy do czynienia wówczas, gdy urlop, który został zorganizowany przez biuro podróży okaże się być pełen niedogodności. Zamiast należnego odpoczynku, musimy martwić się o wszelkie negatywne aspekty. Musimy zgłaszać do organizatora wycieczki liczne zastrzeżenia. W związku z doznaną krzywdą, która wynika z ogromnego stresu, braku spokojnego wypoczynku oraz perspektywy zniszczonego urlopu, przysługuje nam roszczenie o zadośćuczynienie za zmarnowany urlop. Natomiast odszkodowanie będzie się nam należało w sytuacji, w której w wyniku pewnych niezgodności we wskazanej imprezie turystycznej poniesiemy dodatkowe koszty. Prawo do żądania od biura podróży odszkodowania powinno odpowiadać wysokości poniesionych przez nas kosztów.
Zmarnowany urlop – stanowisko doktryny i judykatury.
W odniesieniu do utrwalonego poglądu po stronie doktryny oraz judykatury podkreśla się, iż szkoda niematerialna w postaci „zmarnowanego wypoczynku” czy też „utraty przyjemności z wakacji” polega na „zawiedzonych nadziejach co do spodziewanych, przyjemnych przeżyć, na utracie możliwości zrelaksowania się podczas urlopu, będącego stosunkowo krótką przerwą w aktywności zawodowej, na konieczności zajmowania się w to miejsce sprawami niezwiązanymi z odpoczynkiem, a wynikającym z konieczności reklamowania warunków pobytu” – uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. III CZP 79/10.
Odpowiedzialność biura podróży.
Biuro podróży jest podmiotem prawa cywilnego. Jest również organizatorem imprezy turystycznej i ponosi odpowiedzialność z tytułu czynów niedozwolonych, które są przewidziane w Kodeksie Cywilnym. W związku z powyższym klient biura podróży, który nie jest usatysfakcjonowany ze świadczonych przez nie usług, może w drodze roszczenia żądać naprawienia szkody majątkowej, jak również może żądać zadośćuczynienia za szkodę na osobie.
Kwestię dotyczącą odpowiedzialności biura podróży, będącego organizatorem imprezy turystycznej, poruszył Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. III CZP 79/10. Sąd Najwyższy podkreślił w niej, że „art. 11a ust. 1 Ustawy o usługach turystycznych może być podstawą odpowiedzialności organizatora turystyki za szkodę niemajątkową klienta w postaci tzw. zmarnowanego urlopu”. Biuro podróży odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, a przyznanie osobie poszkodowanej zadośćuczynienia możliwe jest w ramach reżimu odpowiedzialności deliktowej.
Zadośćuczynienie z tytułu zmarnowanego urlopu przysługuje przede wszystkim za poniesiony uszczerbek niemajątkowy. Uszczerbkiem tym jest krzywda, której doznał wskazany klient, który dokonał zakupu wycieczki w biurze podróży, a której nie otrzymał na skutek niedotrzymania warunków zawartej umowy przez organizatora imprezy turystycznej.
Warto podkreślić, iż poszkodowani klienci biur podróży mogą żądać rekompensaty za ujemne doznania psychiczne, do których należeć mogą brak relaksu, czy też należnego wypoczynku.
W jaki sposób powinniśmy wyznaczyć kwotę zadośćuczynienia za zmarnowany urlop?
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. III CZP 79/10 wskazał, że niematerialny charakter szkody w postaci „zmarnowanego urlopu” nie może sam w sobie budzić jakichkolwiek wątpliwości. W majątku osoby poszkodowanego nie dochodzi do uszczerbku, a nieuzyskana przyjemność powiązana z urlopem, która wynika z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania jest zjawiskiem, które odnajduje swoje odzwierciedlenie w sferze psychicznej. Dotyczy ono swego rodzaju uczuć.
Ze względu na brak wytycznych, które w sposób jednoznaczny wskazywałyby na ustalenie wysokości zadośćuczynienia, a nawet na sam fakt tego, czy ono przysługuję, każdą ze spraw należy ocenić w sposób indywidualny. Pewną wskazówką w tym zakresie jest wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie, sygn. II Ca 122/11. Sąd wskazał w nim, iż punktem odniesienia dla wysokości zadośćuczynienia powinny być: stopień zawinienia organizatora oraz rozmiar dyskomfortu klientów. Wskazane okoliczności odgrywają szczególnie istotną rolę, jeżeli oczekiwania leżące po stronie klientów biura podróży są wysokie ze względu na fakt, iż ponieśli oni znaczące koszty danej wycieczki.
Kiedy i w jaki sposób powinniśmy zgłosić niezgodność wycieczki z określoną umową?
Ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych obecnie nie przewiduje terminu, który ograniczałby możliwość zgłoszenia roszczeń. Przewiduje natomiast termin przedawnienia wskazanych roszczeń. Art. 50 ust. 4 Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych w swojej treści stanowi, iż roszczenia te przedawniają się z upływem lat 3. Warto pamiętać, że im wcześniej zgłosimy wszelkie niezgodności, z którymi mamy do czynienia, tym łatwiej będzie nam udowodnić określoną szkodę.
W odniesieniu do art. 51 Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych podróżny może kierować wiadomości, żądania lub skargi związane z realizacją imprezy turystycznej bezpośrednio do agenta turystycznego, za pośrednictwem, którego została ona nabyta. Agent turystyczny jest zobowiązany w sposób niezwłoczny do przekazania wiadomości, żądania lub skargi od podróżnego do organizatora turystyki. Warto również podkreślić, iż wiadomość, żądanie lub skargę wniesioną do agenta turystycznego w danym dniu uważa się za wniesione z tym dniem do organizatora turystyki.
Zadośćuczynienie za zmarnowany urlop – podsumowanie.
Zadośćuczynienie za zmarnowany urlop może okazać się dla nas idealną rekompensatą za czas, w którym mieliśmy odpowiednio wypocząć, a nasze oczekiwania zderzyły się z okrutną rzeczywistością licznych mankamentów leżących po stronie biura podróży. Warto mieć na względzie również te negatywne aspekty, z którymi możemy mieć do czynienia podczas naszego wymarzonego urlopu. W takiej sytuacji warto zasięgnąć pomocy profesjonalisty, który będzie w stanie nakierować nas na to w jaki sposób możemy walczyć o ochronę naszych praw i interesów. Biura podróży poprzez niewykonanie lub nienależyte wykonanie zawartej umowy powinny ponosić odpowiednią odpowiedzialność za swoje działania, jak i zaniechania.
Przypominam, że wpisy blogowe nie stanowią porady prawnej udzielanej w indywidualnej sprawie. Jeżeli chcecie Państwo uzyskać wsparcie prawne – zapraszam do kontaktu.