W trakcie wykonywania mojej praktyki adwokackiej często spotykam się z pytaniem kto dziedziczy spadek po kawalerze. W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie należy rozważyć kilka różnych scenariuszy. Musicie Państwo bowiem pamiętać, że spadkobranie może następować na podstawie ustawy (dziedziczenie ustawowe) lub na podstawie testamentu (dziedziczenie testamentowe). Kto dziedziczy spadek po kawalerze w przypadku dziedziczenia ustawowego? Jak wyglądają zasady spadkobrania w sytuacji, gdy spadkodawca (kawaler) nie pozostawił po sobie testamentu? Dlaczego przy ustalaniu zasad spadkobrania należy brać również pod uwagę zrzeczenie się dziedziczenia lub odrzucenie spadku? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedzi w niniejszym wpisie blogowym. Zapraszam do lektury.

Kto dziedziczy spadek po kawalerze – dziedziczenie testamentowe
W naszym porządku prawnym istnieją dwa reżimy spadkobrania – ustawowy i testamentowy. Spadkodawca dysponuje pełną swobodą w zakresie sposobu rozdysponowania swoim majątkiem na wypadek śmierci i może sporządzić testament. Jeżeli testament zostanie sporządzony w sposób ważny, to cały proces spadkobrania będzie odbywał się według zasad tam określonych.
Spadkodawca może, ale nie musi powołać do dziedziczenia w testamencie członków swojej najbliższej rodziny. Należy jednak pamiętać, że rodzina spadkodawcy będzie mogła występować z roszczeniem o wypłatę zachowku.
Jeżeli zatem kawaler sporządził ważny testament – spadkobranie będzie odbywać się w myśl jego zapisów. Aby uzyskać odpowiedź na pytanie kto dziedziczy spadek po kawalerze w tej sytuacji, należy zapoznać się z treścią testamentu.
Kto dziedziczy spadek po kawalerze, który nie pozostawił testamentu?
Jeżeli spadkodawca (kawaler) nie pozostawił po sobie testamentu, to spadkobranie będzie odbywało się według zasad określonych w ustawie, a ściślej w Kodeksie cywilnym (dalej jako: „k.c.”).
W pierwszej kolejności powoływane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych, ale należy pamiętać, że część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Niniejszy wpis blogowy jest poświęcony dziedziczeniu spadku po kawalerze – stąd przyjmujemy, że w momencie śmierci nie miał żony oraz dzieci – również tych przysposobionych (adoptowanych). W związku z tym powyższa zasada nas nie interesuje.
Kto więc dziedziczy spadek po kawalerze? Odpowiedź poniżej.
Rodzice spadkodawcy i rodzeństwo
Aby uzyskać odpowiedź na pytanie kto dziedziczy spadek po kawalerze w pierwszej kolejności, należy sięgnąć do art. 932 § 3 k.c. Zgodnie z rzeczoną regulacją w braku zstępnych (dzieci, wnuki itp.) i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.
W zdecydowanej większości przypadków spadek po kawalerze dziedziczą jego rodzice – w częściach równych.
Jeżeli jednak jedno z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku (co w naturalny sposób może się wydarzyć), to udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
Jeżeli rodzice spadkodawcy (kawalera) nie żyją, to wówczas spadek będzie dziedziczony przez rodzeństwo spadkodawcy.
Jeżeli natomiast którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło chwili otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
A kto dziedziczy spadek po kawalerze w sytuacji, gdy rodzice, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa nie dożyli chwili otwarcia spadku?
Dziadkowie
Zgodnie z art. 934 § 1 k.c. w braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy. Dziadkowie dziedziczą w częściach równych.
Może się zatem zdarzyć, że spadek po kawalerze będą dziedziczyć jego dziadkowie, ale są to sytuacje niezwykle rzadkie w praktyce.
Warto również wiedzieć, że w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.
Zrzeczenie się dziedziczenia i odrzucenie spadku – kto dziedziczy spadek po kawalerze?
Z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobierca nabywa spadek ex lege, to jest z mocy samego prawa. Zdarza się jednak, że spadkobiercy nie chcą przyjąć spadku, bowiem na przykład jest obciążony znacznymi długami.
W takiej sytuacji istnieje możliwość złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku (osobiście lub np. w imieniu swoich dzieci). Oświadczenie o odrzuceniu spadku można złożyć przed Sądem lub Notariuszem w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania.
Osoba, która skutecznie złożyła oświadczenie o odrzuceniu spadku jest traktowana tak, jakby nie dożyła chwili otwarcia spadku. W konsekwencji do dziedziczenia powoływane są następne osoby.
Aby udzielić poprawnej odpowiedzi na pytanie kto dziedziczy po kawalerze należy zawsze brać pod uwagę możliwość odrzucenia spadku. Również trzeba wiedzieć, że istnieje możliwość zrzeczenia się dziedziczenia.
Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej.
Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.
Podsumowanie – kto dziedziczy spadek po kawalerze
Odpowiedź na pytanie kto dziedziczy spadek po kawalerze powinna zacząć się od ustalenia w jakim reżimie następuje spadkobranie. Jeżeli spadek jest dziedziczony na podstawie testamentu, to kto dziedziczy spadek po kawalerze będzie wynikało z tego dokumentu. Jeżeli spadkobranie odbywa się na podstawie ustawy – należy sięgnąć do przepisów k.c. Najczęściej spadek po kawalerze będzie dziedziczony przez jego rodziców lub rodzeństwo. Może się również zdarzyć, że do spadku zostaną powołane dzieci rodzeństwa spadkodawcy (kawalera) lub jego dziadkowie. W ostateczności spadek może być dziedziczony przez gminę lub Skarb Państwa.
Przypominam, że wpisy blogowe nie stanowią porady prawnej udzielanej w indywidualnej sprawie. Jeżeli chcecie Państwo uzyskać wsparcie prawne – zapraszam do kontaktu.
Doświadczasz problemów prawnych?
Zapraszam do nawiązania kontaktu z moją Kancelarią Adwokacką. Pomogę Państwu uporać się z komplikacjami prawnymi. Jestem doświadczonym i zaangażowanym adwokatem.