Przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło

Umowa o dzieło – krótka charakterystyka

Zgodnie z art. 627 Kodeksu cywilnego (dalej jako: „k.c.”) przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Umowa o dzieło jest powszechnie wykorzystywana w obrocie gospodarczym, między innymi w sektorze budownictwa, ale nie tylko. Może być zawarta między przedsiębiorcami (B2B), a także między przedsiębiorcą a konsumentem (B2C).

Przedmiotem zamówienia na podstawie umowy o dzieło może być dobro materialne (np. przygotowanie mebli do kuchni pod wymiar), a także niematerialne (np.  wykonanie strony internetowej, projektu architektonicznego, logotypu).

Niestety niekiedy zdarza się, że współpraca między zamawiającym, a przyjmującym zamówienie nie przebiega pomyślnie. Wówczas strony mogą formułować względem siebie różne roszczenia.

Oczywiście przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło jest możliwe. Zanim jednak przedstawię Państwu termin, w którym rzeczony skutek nastąpi, omówię zagadnienia, które pozostają w ścisłym związku z przedawnieniem.

Jakie skutki rodzi przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło?

Roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Nie inaczej jest w przypadku roszczeń powstałych w przypadku umowy o dzieło. Jeżeli roszczenie uległo przedawnieniu (skutecznie), to dalej pozostaje w obrocie prawnym (nie wygasa). Oznacza to, że wierzyciel ciągle może domagać się jego spełnienia – na przykład kierując do dłużnika różnego rodzaju wezwania. Takie działanie nie będzie naruszać żadnych przepisów prawa.

Wierzyciel nie będzie mógł jednak przymusić dłużnika do spełnienia świadczenia przy użyciu aparatu państwowego. Gdyby roszczenie nie było przedawnione, wierzyciel mógłby skierować sprawę na drogę postępowania sądowego, a po uzyskaniu tytułu wykonawczego – do komornika. Wówczas organ egzekucyjny podejmowałby działania zmierzające do przymusowego wyegzekwowania świadczenia od dłużnika – na przykład zajmując mu wynagrodzenie z tytułu wykonywania pracy.

Skuteczne przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło rodzi zatem ten skutek, że strona umowy, której roszczenie jest przedawnione, nie będzie mogła zmusić drugiej strony kontraktu do spełnienia świadczenia przy użyciu przymusu państwowego. Będzie mogła jednak stosować inne formy nacisku – rzecz jasna na podstawie i w granicach obowiązującego prawa.

Przerwanie i zawieszenie biegu terminu przedawnienia

Aby kompleksowo omówić zagadnienie przedawnienia roszczeń z umowy o dzieło nie można zapominać o zdarzeniach, które będą powodować przerwanie lub zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Katalog przyczyn powodujących zawieszenie biegu terminu przedawnienia został opisany w art. 121 k.c. Z punktu widzenia umowy o dzieło praktyczne znaczenie mogą mieć następujące sytuacje:

– uprawniony z powodu siły wyższej nie może dochodzić swoich roszczeń przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez czas trwania przeszkody;

– roszczenia z umowy o dzieło objęte były mediacją;

– roszczenia z umowy o dzieło objęte były wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej.

Zdecydowanie częściej dochodzi jednak do przerwania biegu przedawnienia roszczenia. Bieg przedawnienia przerywa się:
– przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;

– przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.

Przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło nie nastąpi zatem wówczas, gdy np. wierzyciel skierował pozew na drogę postępowania sądowego lub dłużnik uznał swój dług. Ten drugi przypadek jest o tyle ciekawy i ważny, że uznanie długu może nastąpić w sposób wyraźny (np. poprzez zawarcie ugody) lub dorozumiany (np. poprzez e-mailową akceptację swojego zobowiązania).

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.  

W jakim terminie następuje przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło?

Przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło następuje z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

Przykład:

Pan Piotr zobowiązał się, że wykona dla Pana Krzysztofa meble do kuchni na miarę. Pan Piotr wykonał rzeczone meble i dostarczył je Panu Krzysztofowi własnym transportem. Pan Krzysztof odebrał dzieło, ale nie był zadowolony z efektu końcowego. Nie zapłacił zatem Panu Piotrowi umówionego wynagrodzenia. Mimo licznych wezwań do zapłaty Pan Piotr nie może odzyskać należnych mu pieniędzy.

Roszczenie Pana Piotra o zapłatę wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy o dzieło przedawni się z upływem lat dwóch od dnia, w którym oddał dzieło Panu Krzysztofowi. Pan Piotr powinien zatem szybko skierować sprawę na drogę postępowania sądowego, tak aby nie dopuścić do przedawnienia się jego roszczenia.

Podsumowanie

Przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło jest możliwie, ale powinno być analizowane kompleksowo i rzetelnie. Powinniście Państwo w pierwszym rzędzie ustalić w jakim terminie następuje przedawnienie roszczeń z umowy o dzieło, a następnie oceńcie, czy nie nastąpiły zdarzenia, które skutkują zawieszeniem lub przerwaniem biegu przedawnienia roszczenia. Spory wynikłe na gruncie wykonywania umowy o dzieło mogą być poważne i wielowątkowe – wówczas skorzystanie z pomocy prawnej adwokata może okazać się nieocenione.

Niniejszy wpis blogowy nie stanowi porady prawnej. Jeżeli macie Państwo jakiekolwiek pytania w tym przedmiocie –zapraszam do nawiązania kontaktu.