W czasie mojej pracy wielokrotnie spotykam się z pytaniem, kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny. Oczywiście odpowiedź na pytanie wymaga w pierwszej kolejności wyjaśnienia czym w ogóle jest prawomocność i jakie niesie za sobą skutki. Warto również wyjaśnić czym jest sam nakaz zapłaty oraz w jakim postępowaniu może zostać wydany. Na sam koniec należy też zwrócić uwagę na kwestię, w jaki sposób możliwe uniknięcie uprawomocnienia się wydanego nakazu zapłaty. Wszystkie te kwestie pozwolą Państwu na poprawne zrozumienie, kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny. Zapraszam do lektury!
Kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny – nakaz zapłaty
Zastanawiając się nad kwestią, kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny, należy na początku wyjaśnić czym właściwie jest nakaz zapłaty. Przywykliśmy bowiem do faktu, że sądy wydają wyroki oraz postanowienia, które szeroko jako całą grupę, nazywamy orzeczeniami. W postępowaniu cywilnym wyróżniamy jednak jeszcze jeden rodzaj orzeczenia merytorycznego wydawanego przez sąd, czyli właśnie nakaz zapłaty. Można więc powiedzieć, że nakaz zapłaty jest szczególną formą wyroku, a przynajmniej jego moc prawna jest taka sama jak moc wyroku. Natomiast co odróżnia nakaz zapłaty od zwykłego wyroku, to fakt, że nakaz zapłaty może zostać wydany tylko w specjalnego rodzaju postępowaniach: postępowaniu nakazowym oraz postępowaniu upominawczym. Dodatkowo nakaz zapłaty może być również wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Prawomocność orzeczenia
Kwestia prawomocności orzeczeń wydawanych przez sąd w toku postępowania nie jest sprawą skomplikowaną. Wystarczy w tej mierze sięgnąć do redakcji art. 363 Kodeksu postępowania cywilnego, który stwierdza, że: „Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia”. Mowa tutaj o zwyczajnych środkach odwoławczych, takich jak np. apelacja czy zażalenie. Możliwość wniesienia kasacji nie wstrzymuje bowiem uprawomocnienia się orzeczenia, gdyż ten środek odwoławczy ma charakter środka nadzwyczajnego. Ma to związek z zasadą dwuinstancyjności postępowania. Prawomocność orzeczenia jest o tyle ważna, że orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, ale również inne sądy, organy państwowe, administracyjne oraz inne osoby. Prawomocne orzeczenie jest chociażby podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika. Skoro już wiemy czym jest prawomocność orzeczenia, zastanówmy się, kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny.
Kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny – uprawomocnienie
Orzeczenie sądu staje się prawomocne w momencie, w którym nie przysługuje od niego zwyczajny środek odwoławczy. W takim razie, kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny? W momencie, gdy strona postępowania nie ma już możliwości wniesienia co do niego zwyczajnego środka odwoławczego. Termin na wniesienie środka odwoławczego od nakazu zapłaty co do zasady wynosi dwa tygodnie. Po tym czasie nakaz zapłaty staje się prawomocny i staje się podstawą do wszczęcia wobec dłużnika postępowania egzekucyjnego. Uprawomocnienie nakazu zapłaty następuje więc najczęściej dwa tygodnie od jego wydania, a dokładnie po dwóch tygodniach od doręczenia nakazu zapłaty stronie postępowania, wobec której nakaz zapłaty zostaje wydany. Dzieje się tak oczywiście wyłącznie, gdy strona ta nie podejmie żadnych czynności wobec nakazu zapłaty.
Sprzeciw lub zarzuty
Skoro już wiemy, kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny, należy powiedzieć jakie środki odwoławcze może wnieść strona postępowania wobec której wydany został nakaz zapłaty, aby zapobiec jego uprawomocnieniu. Jeszcze raz należy powiedzieć, że wniesienie środka zaskarżenia w terminie ma niezwykle istotne znaczenie, gdyż po tym czasie możliwe jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika, będącego stroną postępowania. Środek odwoławczy zależy jednak od rodzaju postępowania, w wyniku którego nakaz zapłaty został wydany. Jeżeli nakaz zapłaty jest efektem postępowania nakazowego, wówczas wnosimy co do niego zarzuty do sądu, który go wydał. Jeśli jednak nakaz zapłaty został wydany w postępowaniu upominawczym albo elektronicznym postępowaniu upominawczym, wówczas właściwym środkiem odwoławczym będzie sprzeciw. Wspomniany wyżej termin dwóch tygodni ma zastosowanie do sprzeciwu wydanego w postępowaniu upominawczym. Po niedawnych zmianach termin na wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym wynosi bowiem miesiąc.
Kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny – podsumowanie
Mam nadzieję, że powyższy wpis wyjaśnił Państwu, kiedy nakaz zapłaty jest prawomocny. Jeszcze raz należy podkreślić, że nakaz zapłaty jest prawomocny, jeśli w terminie dwóch tygodni w przypadku postępowania upominawczego oraz w terminie miesiąca w przypadku postępowania nakazowego, nie został wniesiony co do niego środek zaskarżenia w postaci sprzeciwu lub zarzutów. Warto również pamiętać, że powyższe terminy liczone są od dnia skutecznego doręczenia nakazu zapłaty stronie postępowania.
Przypominam, że wpisy blogowe nie stanowią porady prawnej udzielanej w indywidualnej sprawie. Jeżeli chcecie Państwo uzyskać wsparcie prawne – zapraszam do kontaktu.
Doświadczasz problemów prawnych?
Zapraszam do nawiązania kontaktu z moją Kancelarią Adwokacką. Pomogę Państwu uporać się z komplikacjami prawnymi. Jestem doświadczonym i zaangażowanym adwokatem.